Woensdagavond 15 mei 2013 gaat het gebeuren. Met mijn theaterclubje speel ik dan eenmalig het stuk “Brugwachten” dat in 5 weken tijd is bedacht, uitgewerkt en gerepeteerd. Wat heeft dat met ProYESmanagement te maken? Wat kunnen wij daar van leren voor het voorbereiden van projecten?
Vorig jaar september ben ik gestart met de cursus ‘theater maken’ bij Scholen in de Kunst in Amersfoort. Iedere woensdagavond was een avond om naar uit te kijken. Techniek, ruimte, tekst, houding, stem en vooral veel improvisatie. Van alles kwam aan bod om mij en mijn zeven medecursisten mee te nemen in de kunst van het theaterspel. Nu, aan het eind van het cursusjaar, hebben wij in een korte periode toegewerkt naar de voorstelling “Brugwachten” voor publiek.
“Brugwachten” gaat over verlangen en wachten. Alle spelers hebben een reis doorgemaakt om hun personage vorm te geven, hun teksten betekenis te geven en hun bewegingen en mimiek logisch te maken. Hoe hebben wij dit resultaat kunnen bereiken?
Onze docente begon de reeks van 5 lessen met drie belangrijk uitspraken. 1. “Zullen we kiezen voor het thema wachten?” vroeg ze. Zij bood hiermee focus. JA! zeiden we allemaal tegen dit thema. Met deze keuze was de focus bepaald met vrije ruimte voor nadere invulling binnen dit thema.
Bij het zien van twijfel of wij wel konden presteren in zo’n korte tijd, gaf zij aan dat zij het volste vertrouwen in ons had. We hadden al eerder in twee lessen een compositie gemaakt uit losse onderdelen.....nou dan! Vertrouwen geven op basis van reële feiten en ervaringen is belangrijk.
Het resultaat - de voorstelling - ontstaat. Onze docente gaf aan dat we de omvang van het stuk, de verhaallijn, dat wat wij er zelf in willen en kunnen leggen, zullen ontdekken. We hadden bij start 5 lessen en aan het einde is het resultaat wat het is. Zonder strakke eisen vooraf gaf zij de vrijheid om onze drijfveren te ontdekken en talenten te benutten.
Focus, vertrouwen geven en laten ontstaan. In 5 weken hebben we gebrainstormd over het gevoel dat ‘wachten’ bij ons opriep, hebben we geïmproviseerd op de associaties: ongeduld, verlangen, verwachten, etc. Zijn we gekomen tot een situatiebepaling: een dorp, een brug, de komst van een reiziger. Maakten we teksten, namen bestaande teksten en componeerde de docente alles tot een voorlopig geheel. Vervolgens kregen de personages door uitspraak, spel en attributen meer en meer lading en betekenis. Aan het eind is muziek toegevoegd en is een slotmonoloog bedacht. Uiteindelijk is het spel doorlopen, hebben we tekst echt uit ons hoofd geleerd en ontstond er op het laatst ook nog een heel leuke idee om tegemoet te komen aan onze wens om het publiek erbij te betrekken.
Bij dit hele ontstaansproces kreeg een ieder de kans om de talenten en motivatie te benutten. Spontaan is zang, bewegingstheater, clownerie en een knip oog naar Hamlet toegevoegd.
Na veel dynamiek en zoeken kreeg het planmatige en beheersen meer en meer de overhand. Dat structureren ontstond ook heel natuurlijk, uiteindelijk wilden we afspreken wie wat wanneer hoe ze speelt. En het grappige is - en dat zullen ervaren theatermakers beter weten - op het moment dat er vaste vorm ontstaat, ontstaat er weer ruimte voor nieuwe inzichten en verdieping. Zo blijft het proces van theater maken levend, leuk en leerzaam.
Dit hele maakproces doet mij sterk denken aan de mooiste projecten waaraan ik heb meegewerkt of die ik heb geleid. Vaak was er sprake van grote druk op tijd en geld om een nog nader te definiëren kwaliteit te leveren en risico’s te omzeilen. Het is onze verbeeldingskracht die ons hoop en richting geeft. Met mijn medecursisten en mijn docente heb ik ervaren dat het kan met focus, vertrouwen en laten ontstaan. En dat ik daar als deelnemer een actieve rol en bijdrage heb om verantwoordelijkheid te nemen voor het proces dat leidt tot het resultaat.
Mooie ervaring om mee te nemen naar een volgend project.