Afgelopen donderdag organiseerde ik een team uitje met de teamleden die samen met mij een applicatie voor de Jeugdzorg ontwikkelen. Het was fijn om even zo buiten de directe beslommeringen van het werk er even uit te zijn, om elkaar meer persoonlijk te leren kennen. Ik had een uitnodiging verstuurd en in die uitnodiging ook aangespoord om meer te vertellen over een hoogte punt in jouw leven….Want voordat we gingen borrelen en eten, bezochten we eerst de Dom Toren in Utrecht.
Peter was ziek en Arjan hield het halverwege even voor gezien vanwege zijn hoogtevrees. Daarom ontbreken er twee teamleden op de foto hierboven. Het was wel een prima plan om tussen het werk op kantoor en eten en zitten in eerst even de Dom Toren te beklimmen. Het brak duidelijk de dag in meer werk en meer privé. Natuurlijk houd het gesprek over het werk niet helemaal op. Dat zou ook vreemd zijn! Zo ben je maandenlang voornamelijk werkgerelateerde bezig en dan opeens moeten we sociaal en gezellig doen. Dat werkt niet. Toch vond ik het verrassend en verheugend dat we zoveel meer vertrouwd zijn geraakt met wie wij zijn achter ons werk.
Als ik er op terug kijk, ontwikkelde het uitje zich meer en meer naar een vorm van storytelling. Een ex-collega heeft zelfs zijn nieuw werk er van heeft gemaakt om koken, eten en verhalen vertellen te arrangeren om mensen meer met elkaar te verbinden. Onlangs beleefde ik het afscheid van een collega, georganiseerd in een buurtcentrum in Oost-Utrecht, waar we samen kookten, aten en …vertelden. Zo vlak voor de kerstdagen herken ik dat ook thuis: samen met het gezin een interessante maaltijd plannen, die samen voorbereiden, en ondertussen verhalen over de zaken die je beleeft en bezig houden. Kerst is van weg het =samen zijn en feest voor verbinden. Al deze activiteiten hebben allemaal in de kern de bedoeling om uit te spreken “ik zie jou staan, ik voel mij met jou verbonden, wij mogen er samen zijn”
Tijdens de beklimming van de toren werden er al speelse vergelijkingen gemaakt met het werk dat we samen doen. Een belangrijke kwestie in het project is de usability, de wijze waarop de gebruiker moet interacteren met het systeem. Dat is een lastig en taai onderwerp omdat de functionaliteit anders is dan de gebruikers in de Jeugdzorg gewend zijn en het ook niet zo eenvoudig is aan te geven ‘zo moet het’. We maken samen met de gebruikers nu wel heel rap stappen, gewoonweg omdat de technologie en de teamsamenwerking en de beschikbare know how dat mogelijk maakt. Even goed: usability is een dingetje in het project. Dus al gauw werd de usability van de toren bij de beklimming van zoveel smalle en rechtsdraaiende treden onderwerp van hilariteit. En zo waren er wel meer uitspraken die ook direct met de onderlinge samenwerking van doen hadden
In het boek Vijf frustratie van teamsamenwerking, legt Patrick Lencioni uit wat goede samenwerking tegen houdt. Goede samenwerking vindt plaats wanneer:
Wij in het team elkaar vertrouwen
Wij de discussie aangaan over ideeën
Wij elkaar steunen in besluiten en actieplannen
Wij elkaar aanspreken
Wij ons concentreren op het resultaat.
In het boek beargumenteert Lencioni in een volgordelijkheid eerst vertrouwen, dan produktief conflict, dan commitment, dan aanspreken en dan resultaat.
Mijn ervaring is dat deze lus keer op keer doorlopen moet worden en dat het doorlopen daarvan steeds sneller kan gaan als bij start er maar voldoende aandacht is voor de belangen, drijfveren en aannames achter de ideeën van de teamleden.
Het project om tot een oplossing voor de Jeugdzorg te komen is technisch geen issues. De eenwording van ideeën tussen de vele betrokken gebruikers in de drievoudige verandering (vervangen van oud systeem, transformatie naar 1 gezin 1 plan en de transitie naar de gemeenten) heeft een enorme impact. Daarbij kunnen wij, als team en ik als projectleider, niet buiten de verandering staan. Om succesvol te zijn in het leveren van een systeem die de veranderingen ondersteunt, moeten wij zelf óók veranderen in de wijze waarop wij samenwerken met elkaar, samenwerken met de gebruikers en denken over de beste oplossing in de praktijk.
Later die avond kwamen de verhalen los. Ik greep terug op een ervaring in de periode 1988 – 1990, toen ik les gaf aan Nederlands talig analfabeten Toevallig had ik eerder deze week een reactie geschreven op Skipr. De essentie van mijn verhaal was, dat ik als pas opgeleide onderwijskundige het ideaal had dat ik met een goed curriculum de cursisten wel wist toe te werken naar een hoger nivo van geletterdheid. Ik kwam er achter dat de cursus vooral een vorm was om in veiligheid met elkaar tips en trucs te verhalen over hoe je je staande houdt in een samenleving waarin lezen zo belangrijk is, terwijl jij dat lezen niet beheerst.
Ik leerde ook iets heel belangrijks van hen: in de periode dat ik les gaf, kon ik nauwelijks vast werk vinden en was mij af en toe ten einde raad hoe dat verder moest met het onderhouden van een gezin (ik had inmiddels twee kinderen). In die periode leerden zij mij vooral niet op te geven en door te gaan, Want zij zagen mij staan, zij voelden zich met mij verbonden en ik mocht er van hen zijn.
Samen naar de top, gewoon een kwestie van verhalen en luisteren….