De afgelopen week gingen er op het politieke toneel een en ander mis. Uitspraken werden gedaan die de afschuw en hoon opriepen. We komen allemaal wel eens in een situatie dat je een uitspraak doet waarna je moet zeggen: ‘niet handig’, ‘dom’ of ‘sorry’. Met als een collega van mij die met de motor op een auto in een kettingbotsing terecht kwam.
De politiek. Trump brandde in het na bijzijn van Poetin zijn eigen veiligheidsdienst af over de kwestie inmenging Rusland bij de laatste presidentsverkiezingen en Minister Blok deed opzienbarende uitspraken over Suriname en de onmogelijkheid van mensen uit verschillende culturen om samen te leven.
In een podcast gaf Bart de Koning een toelichting op zijn nieuwe boek Vriendjespolitiek. Daarin gaf hij ook en passant een kijk op hoe wij omgaan met betrapt worden op een leugen of een ongemakkelijke uitspraak. Er zijn een aantal reacties waarneembaar:
Een mea culpa mét excuus: ‘zo had ik het niet bedoeld’, ‘uit zijn verband gerukt’, ‘verkeerd geciteerd’, ‘ik was dronken, in de war, overspannen, ….etc.” (Blok)
Een afleidingsmanoeuvre: ”kijk eens naar wat daar gebeurt”, “iedereen doet dit”, “ik verkondig de mening van velen”, “dit is zo klein, heb je niets beters te doen”, “dit is een samenzwering” (Trump)
Ontkennen en volharden: er nog een schepje bovenop doen en met vol overtuiging de uitspraak verder stevig onderbouwen (Trump, Poetin, 3-jarige betrapt op stelen van een koekje)
Je terugtrekken en isoleren: in de anonimiteit verdwijnen en beterschap beloven: “ik ga in therapie” (Kevin Spacey)
Een aantal weken geleden vloog ik de bocht uit en knalde boven op een groep mensen met een blog. Daarin onderzocht ik het effect dat een nieuw gezicht van buiten deze groep deed op mij. Ik werd onaangenaam getroffen door mijn incorrecte gevoelens bij het aanstellen van een leider aan deze groep zonder dat deze er een band mee heeft gehad. Ik onderzocht dat gevoel – dat naar mijn idee veel weg had van het accepteren van vreemdelingen - zonder de persoon in kwestie of de groep met naam te noemen. Ik had de blog zoals altijd associatief impulsief opgeschreven.
De blog bracht een storm te weeg, mijn excuses werden geëist en in de nasleep wordt mij verweten de groep te hebben opgeblazen. Ik las de blog na de kritiek met de andere ogen Begreep de reacties, schrok en schaamde mij. Verwijderde als de wiederweerga de blog. Betuigde spijt over de toon en de wijze waarop, zowel aan de community als de persoon in kwestie. Een mea culpa met als excuus dat het effect nooit mijn bedoeling was geweest
In tweede instantie – nadat het stof wat is neergedaald – heb ik ook vragen bij de reacties van de mensen in het gezelschap. Ik moet denken aan de keren dat ik thuis knallende ruzie had met mijn geliefde. Als je ons zo zou zien, zou je dat niet van ons verwachten. Woorden vliegen over en weer. Die ruzie had een functie en kon die ook krijgen omdat we elkaar wel bleven vasthouden. We lieten de ander ook uitpraten en deden ons best te begrijpen. Ondanks de strijd – over vaak iets totaal onbenulligs - vinden we de rust om elkaar te zien en te horen altijd een weg naar voren te vinden.
Binnenkort kennen we elkaar 40 jaar, leven we 35 jaar samen en zijn we 30 jaar getrouwd. Het goede nieuws is dat de frequentie van ruzie sterk verminderd is, het goede nieuws is óók dat we nog steeds op totaal onverwachte woorden kunnen hebben. Er zijn af en toe oplaaiende brandje die echt even aandacht moeten krijgen en we zijn inmiddels zo volwassen (hopelijk ook wijs) dat die gedoetjes een functie hebben om verder te komen. En dat die ruzietjes ook een uiting van verbondenheid zijn.
Met mijn collega gaat het gelukkig goed. Na wat vragen over schuldig en wat had ik als, is er ook berusting met de gedachte dat incidenten als en kettingbotsing geen schuldige kent en iedereen medeplichtig is aan het betalen van de schade. De pijntjes zijn weg en de motor wordt gefixed. Ik leer vooral van haar hoe goed het is door gelijk na het ongeval op de motor te klimmen en niet de confrontatie vermijden.
Obama hield afgelopen week een toespraak in Zuid-Afrika ter gelegenheid van de 100 ste geboortedag van Nelson Mandela. Ook hij stond stil bij de omgang met leugens van politieke leiders en de het belang om platte feiten te onderkennen om te kunnen samen werken (“als ik zeg dat dit een toneel is en jullie zeggen dat dit een olifant is, hoe kunnen we dan samenwerken”).
Zuid-Afrika en Mandela. Het land waar strijd en verzoening samenkomen door de confrontatie met jezelf en de ander niet uit de weg te gaan op onderzoek naar één. Hoezeer ik er ook tegenop zie, ik ga het gesprek met de groep niet uit de weg.
Myrna Lewis gaf in Cape Town Zuid-Afrika een geweldige TedEx over 'mining the gold of conflict'. Chaos en conflict zijn hetzelfde. Het is de moeite waard om steeds beter te leren om te gaan met conflict, met chaos. Het is de moeite waard dat ik beter leer om te gaan met conflict en chaos.
All my instincts, they return
And the grand facade, so soon will burn W
ithout a noise, without my pride
I reach out from the inside