Afgelopen donderdagavond kwam het bericht binnen dat Nelson Mandela was overleden. Op het moment dat ik er van hoorde was ik toch verrast, alsof deze man de sterfelijkheid had kunnen overstijgen. Zijn naam zal nog lang genoemd worden in relatie tot de eenwording van de mensen in Zuid Afrika. Zelfreflectie, vergiffenis en geloof in menselijk vermogen waren zijn grootste instrumenten. Eigenlijk is hij het grootst denkbare voorbeeld van wat proYESmanagement in veranderende tijden mag zijn. En niet alleen om al die zaken die hij voor elkaar heeft gebracht. Kunnen proYESmanagers wat van hem leren?
“Een ding dat me in de gevangenis grote zorgen baarde, was het onjuiste beeld dat ik onbewust naar de buitenwereld projecteerde: dat ik als heilige beschouwd zou worden. Dat ben ik nooit geweest, zelfs niet volgens de aardse definitie van een heilige, die een zondaar is die het blijft proberen”. Zo eindigt zijn boek In gesprek met mijzelf, waarin hij een openhartige kijk geeft op zijn mentale reis.
Verbazingwekkend is dat de interne dialoog die hij zolang heeft gevoerd – zeker tijdens zijn gevangenschap - hem naar lichtheid van het leven heeft weten te blijven trekken. We hebben allemaal een interne dialoog. Bijna permanent zijn er stemmen in ons over van alles en nog wat ons raakt of meent te beschadigen. Zo is er bijvoorbeeld wel de gedachte wat de ander over jou zou kunnen denken, een negatieve gedachte die je wegneemt van je mogelijkheden. Ook de ik-jes in mij kunnen mij af en toe het leven en werk horrendol maken. Onze interne dialoog kan onze vooronderstellingen over hoe de wereld in elkaar zit behoorlijk vast zetten. Hetero-homo. Man-vrouw. Blank-zwart. Gelovige- ongelovige. Etc. etc. Ook in het veranderingen in onze organisaties kunnen vastgeroeste opvattingen ons weghouden van de lichtheid in ons werk. Management-werkvloer. Verkoop-produktie. Markt-professie. Belangen-dromen.
Apartheid is mensonterend. Ik heb alleen mijn verbeeldingskracht om voor te stellen hoe het is om met angst te leven en buitengesloten te worden. Uit de aantekeningen van Mandela krijgen we een indruk wat de afzondering in gevangenschap heeft betekend. Voor hier en nu vind ik het een vraag waard of wij niet allemaal gevangen zijn in onze gedachten.
Zit de gevangenis van onze gedachten niet bij ons allemaal? De keuze om je te bevrijden van negatieve irreële gedachten over jezelf en de ander? De ander apart van jou zien.
Het is voor mij een permanente uitdaging om de verdeeldheid te onderkennen en tegelijkertijd ongedeeld zijn te ervaren. Voor mij als proYESmanager betekent dat gesprek met mijzelf een permanente reis naar binnen om tot verandering van gedachten te komen, naar binnen gaan en voelen wat daar echt zit en eerlijk zijn over mijn overwegingen en vooronderstellingen. En deze vanuit mijn hart zo open mogelijk delen in een poging een brug te slaan. Mijzelf en de ander vergeven voor de soms rare ideeen en gedachten die er zomaar zijn en weer open te kijken naar de gedeelde mogelijkheden voor de toekomst. Als ik zo kan leven en werken is Nelson Mandela misschien inderdaad minder sterfelijk.
Wat zijn jouw lessen van Mandela?
Nelson Mandela
"Our deepest fear is not that we are inadequate Our deepest fear is that we are powerful beyond measure It's our light, not our darkness that most frightens us. We ask ourselves, who am I to be brilliant, gorgeous, talented and fabulous?
Actually who are we not to be? You are a child of God. Your playing small doesn't serve the world. There's nothing enlightening about shrinking So that other people won't feel insecure around you.
We are born to make manifest the glory of God that is within us. It's not just in some of us, it's in everyone. And as we let our light shine, we unconsciously Give other people the permission to do the same."