Ik volg samen met Hans en Fiona de course Storytelling for Change. Ik ben al tijden geïnteresseerd in de lessen die wij kunnen trekken van acteurs voor ons leven en werk. Kathy Lubar en Linda Harper hebben in het boek Leaderschip Presence geschreven over de lessen van acteurs voor leiderschapsontwikkeling. In hun boek leggen zij aan de hand van het acroniem PRES de vaardigheden uit die je kunt ontwikkelen in jouw persoonlijk leiderschap:
de P verwijst naar Presence,
de R naar Reaching out,
de E naar Expresiveness en
de S naar Self knowledge.
Ik wil het boek later dit jaar nog gaan gebruiken om een workshop improvisatietheater voor op de werkvloer te geven.
In de course Storytelling for Change nemen zij ons mee langs de PRES-model om een verhaal te vertellen. De bedoeling is een persoonlijk verhaal gebruiken om een zakelijk verhaal te ondersteunen. Het is leerzaam en leuk om te doen! Ik zie bevestigd dat het perspectief van de verhalenverteller/ acteur ongelooflijk inspirerend kan zijn om jouw zakelijk verhaal een impuls te geven.
Mijn persoonlijk verhaal gaat over de tijd dat ik net afgestudeerd was en maar niet aan een baan kon komen. Ruim 500 sollicitatiebrieven (met een typemachine getypt!) verder en geen eerste echte baan. Het was echt om wanhopig van te worden! Ik zet dit persoonlijk verhaal en mijn ervaring met lesgeven aan een groep Nederlandstalige analfabeten in om mijn perspectief op Agile Consultancy te ondersteunen. Dat persoonlijke verhaal gaat ook over de moeilijkheid van kwetsbaar zijn: de moeite om hulp te vragen en de drang om perfect te willen zijn.
Ik leer in de course met Hans en Fiona om met een persoonlijk verhaal een boodschap over te brengen. Nu ik er zo intensief mee bezig ben, ervaar ik ook de waarde van het bespreken van onze verhalen. We vragen door naar elkaars beweegredenen en pellen zo een beetje de ui van schaamte en pretenties af . Het is kwetsbaar en wij kunnen het aan. Hoe mooi is dat?
De afgelopen week nam ik een gok. We hebben met AgileOnTheFly afgesproken in de zomer verhalen te vangen met tekenen. Ik vroeg de mensen uit een team tijdens een retrospective een van onze vijf thema’s te kiezen en daar een persoonlijk verhaal over te tekenen. Mijn vrees was dat de combinatie van tekenen én een persoonlijk verhaal te veel van het goede zou kunnen zijn. Die vrees was onterecht.
Er kwamen mooie verhalen over flow in je werk en het verlies van collega’s na een reorganisatie. Eén verhaal ging over de studententijd en het gevoel perfect te moeten zijn. Dat je dan geen hulp vraagt en een gevoel van onkwetsbaarheid te weeg brengt.
Het verhaal sloot aan bij mijn persoonlijke verhaal en de eenzaamheid die je voelt als je geen hulp vraagt. Het appelleert aan de struggle van mijn Inge wanneer ze heel stoer alles zelf wilt doen om zo haar leven met beperkingen vorm te geven. Ook de gesprekken van de andere teamleden kwamen los. Over de mythe van perfectie en hoe kwetsbaar wij fysiek en spiritueel eigenlijk zijn. We bespraken dat vertrouwen en zelfvertrouwen een broze constructie is en dat er eigenlijk niet anders op zit van connectie te maken. Met jezelf en met anderen, vanuit wie je bent en dat je al okay bent met alle mooie en lelijke kanten. Hoe mooi is dat?
Ik was van de week ook in meeting waarin ook een persoonlijk verhaal werd verteld met de aankondiging dat "dit best wel eens minder comfortabel kon gaan voelen”. En dat deed het ….niet. Ik zag de goede intentie om een verhaal te vertellen waarin iets fout was gegaan. Ik bewonder de vertellers voor die moed en voelde ook echt dat zij het niet makkelijk vonden om dat verhaal te vertellen. En toch was ik niet geraakt. Hoe zit dat?Ben ik zo afgestompt?
Door kwetsbaarheid te tonen en jouw eigen imperfectie te laten zien, geef je toch jezelf bloot? Het puzzelde mij en keek de mooie TedTalk van Brené Brown nog een keer op zoek naar antwoorden. Waarom voelt deze kwetsbaarheid niet zo kwetsbaar?
Kwetsbaarheid is volgens Brown de oplossing tegen perfectie en te zeggen dat we voldoende zijn. “But there's another way, and I'll leave you with this. This is what I have found: To let ourselves be seen, deeply seen, vulnerably seen ... to love with our whole hearts, even though there's no guarantee -- and that's really hard, and I can tell you as a parent, that's excruciatingly difficult -- to practice gratitude and joy in those moments of terror, when we're wondering, "Can I love you this much? Can I believe in this this passionately? Can I be this fierce about this?" just to be able to stop and, instead of catastrophizing what might happen, to say, "I'm just so grateful, because to feel this vulnerable means I'm alive." And the last, which I think is probably the most important, is to believe that we're enough. Because when we work from a place, I believe, that says, "I'm enough" ... then we stop screaming and start listening, we're kinder and gentler to the people around us, and we're kinder and gentler to ourselves.”
Een verhaal raakt wanneer het persoonlijk is en in de setting functioneel is. Het is functioneel wanneer het verhaal een verbinding tot stand brengt en betekenis geeft aan de luisteraars. Het verhaal raakt jou als verteller ook nog steeds en het vergt moed om dat persoonlijke verhaal bloot te geven. En je weet dat het nodig is om dat verhaal te vertellen om een inzicht te creeren.
Er is een tijd geweest dat bloot in de Nederlands film ter discussie kwam te staan. Huppelde Willeke van Almerooij naakt over het scherm of stond Jeroen Krabbé met een glas whikey in zijn hand in zijn blootje. De discussie over functioneel bloot was ontstaan.
Functioneel blootgeven in een werkrelatie betekent dat je persoonlijk verhalen vertelt, echt vanuit het hart met alle risico’s die deze sprong in het diepe met zich meebrengt. Authentiek omdat het moet, nu. De wijze waarop de anderen in de groep omgaan met die kwetsbaarheid, zegt veel over de veiligheid en het wederzijds vertrouwen,
Daarom ook ben ik zo blij met de retrospective waarin die kwetsbaarheid erkend is en ben ik blij met de gesprekken met Hans en Fiona alsof kwetsbaarheid de gewoonste zaak van de wereld is. In de andere situatie kan ik mij inzetten om vertrouwen te verhogen door meer van mijzelf bloot te geven als het functioneel is.
En misschien moet ik wel vaker roepen wat ooit een medeleerling riep in de aula van middelbare school. Ik was 12 jaar en Once Upon a time in the West werd getoond. Tijdens de scene met Claudia Cardinale die uit een badkuip stapte, naakt, met de rug naar ons toe, klonk het “kan iemand het doek even omkeren?”
Once upon a time in the west Enio Morricone