In de week van zondag 4 tot en met donderdag 8 september 2022 was ik in De Witte Berken in Epen. Ik volgde daar de Summerschool HSD: Thriving in complexity, georganiseerd door SIOO.
Glenda Eoyang was onze docent. Het werk van Glenda en haar inzet voor Human Systems Dynamics (HSD), was 5-6 jaar geleden op mijn pad gekomen. Ik kwam uit bij HSD en het werk van Glenda tijdens mijn zoektocht naar het antwoord op de vraag hoe Agile werken te ontwikkelen (te bevorderen) in een organisatie.
Aanloop naar deze training
Destijds verwonderde het mij wat ik aantrof in het werkveld van Agile Transformation. Ik zag een terugkerend patroon van ontwerp denken, waarbij de gewenst situatie ‘een Agile organisatie” geïmplementeerd werd met een programma aanpak, waarin opschalen van het toepassen van het Scrum en introduceren van SAFe hoofdbestanddelen waren. Ik zag een implementatie van A naar B, zonder goed te weten wat B – de Agile organisatie – nu eigenlijk inhoudt. Deze statische aanpak met een programma van structuur aanpassing en gedragsbeïnvloeding door training en coaching om wendbaar te worden, kwam mij nogal tegenstrijdig voor.
Het ontwikkelen van Agile in één team kan relatief simpel zijn. Ik trof eens een team dat al klaar stond om hun beeld van Agile werken toe te passen. Zij hadden ook een gedeeld beeld van de issues die zij ermee wilden oplossen. De afspraken die zij met elkaar moesten maken had alleen maar een zetje nodig en in 3-6 maanden kon zo’n team op eigen kracht verder. Het team was zo gulzig in het adopteren van nieuwe werkwijze, alsof ik een droge spons in een emmer water gooide.
Veelal zijn er veel factoren en actoren die op een verandering – op juist het vasthouden van de status quo – inwerken. Het kan er zelfs toe leiden dat de situatie in een organisatie of een team verslechtert. De klassieke reactie vanuit het lineair denken van veranderen is meestal dat het eerst slechter moet worden voor het beter wordt. “we moeten eerst door de Valley of Despair”. Als lineair plannen en meer instrueren niet werkt wat werkt dan wel? Wat werkt wel als je de kans op veranderen zou willen faciliteren, bijvoorbeeld als je een groot aantal zelfsturende teams wil laten samenwerken.
Een antwoord vond ik bij Human Systems Dynamics en in het bijzonder in het boek Facilitating Organization Change van Glenda Eoyang en Edwin Olson. Op het moment dat ik wist dat Glenda Eoyang in Nederland de basistraining HSD: thriving complexity zou gaan geven.bedacht ik mij geen moment en gaf mij op voor deze training,
What?
De training die ik volgde gaat over de omgang met complexiteit, Complexiteit ervaar je wanneer je vastloopt in een wicked issue. Je komt er op een bepaald moment achter dat er meerdere factoren elkaar beïnvloeden in een bepaalde context. In veel gevallen tref je in de praktijk de roep om snelle besluiten en resultaten terwijl de actoren elkaar permanent beïnvloeden. Je krijgt het bevoel dat je in cirkeltjes ronddraait en dat de acties die ondernomen worden geen vooruitgang laten zien richting een duurzame oplossing.
HSD biedt meerdere modellen en methoden om in complexiteit een beste gekozen actie te maken. Er is sprake van een infinite game in plaats van een finite game, het zal niet zo zijn dat de route van A naar B voltooid is in de geplande tijd en budget. Een wendbare organisatie met alle cultuurveranderingen die daarmee gepaard kunnen gaan is er zo een, en ook het ontwikkelen van een nieuwe inrichting van een IT-systeem voor een diversiteit aan gebruikers, het afhandelen van de toeslagen affaire, het oplossen van het stikstofvraagstuk met de boeren of het op een lijn brengen van een team. Het zijn wicked issues, omdat er niet één snelle oplossing te realiseren is binnen afzienbare tijd.
So What?
Doorgaan op dezelfde weg leidt tot frustratie en teleurstelling. De HSD-aanpak stelt het onderzoeken van patronen centraal. Je onderzoekt dat wat zich herhaaldelijk laat zien (of juist niet laat zien). HSD biedt daarvoor tal van modellen en methoden ter beschikking. Twee benoem ik hier:
CDE-model
Adaptive action
Het CDE Model
Bron: HSD Institute
Met het CDE-model kun je diep in de dynamiek van patronen om je heen kijken. Wanneer je het CDE-model gebruikt om de patronen in je leven en werk te onderzoeken, identificeer je omstandigheden die tot die patronen leiden en kun je speculeren over hoe veranderende omstandigheden de patronen kunnen verschuiven.
De patronen die ons leven en werk vormen, komen naar voren terwijl we ons door de complexe menselijke systemen bewegen. Deze patronen worden gevormd door de onderling afhankelijke invloeden van drie omstandigheden in die systemen. Het ontstaan van patronen wordt bepaald door het samenspel van de voorwaarden:
Container: overeenkomsten die het systeem bevatten terwijl patronen ontstaan (C);
Differences: de significante verschillen die spanning houden en de grootste invloed hebben op besluitvorming en actie (D); en
Exchanges: verbindingen in het systeem die zorgen voor de beweging van informatie, energie en andere bronnen (E).
Adaptive action
Bron: HSD Institute
Belangrijke methode is Adaptive Action. Adaptive Action is een iteratief, ogenschijnlijk eenvoudig planningsproces waarmee jij al agent voort kunt in tijden van onzekerheid. Als je het gevoel hebt dat je niet verder kunt omdat je niet weet wat je moet doen, kun je altijd Adaptive Action gebruiken om je volgende verstandige actie te bepalen.
Met Adaptive Action stel je drie vragen:
What? helpt patronen van interactie en besluitvorming te benoemen die vorm geven aan succes.
So what? helpt om die patronen te begrijpen.
Now what? helpt om actie te ondernemen om te beïnvloeden in de richting van meer passend, succes en duurzaamheid.
Now what?
In mijn werk en leven kan ik het onderzoeken van hardnekkige patronen verrijken met het totale set aan modellen en methoden van HSD. Ik heb nu deze training gevolgd en kan per direct anders aan de slag met lastige kwesties. Ervaren en reflecteren is nodig! Het is daarom ook een start om modellen en methoden te leren gebruiken door te doen. Ik verheug mij op de reflectiebijeenkomsten die Glenda zal faciliteren voor komende 4-6 maanden als vervolg op deze training. Leuk om van mijn medecursisten te leren!
En jij? Wat kun jij doen? Micchien ben jij wel nieuwsgierig geworden? Kijk op de website van het HSD Instituut en vind jouw leerpad naar een hoopvol perspectief in omgaan met complexiteit.
Comentários