Bezieling. We weten dat er iets ongrijpbaar is aan een organisatie. Net als een team voetballers niet alleen bestaat uit elf spelers op het veld met een aanvalsplan en een opstelling. We weten dat teamspirit het verschil maakt. Hoe maken wij dan samen in organisatie en project het verschil? Hoe kan jij verbinding maken met het geheel?
Met Sandra ga ik naar de lezing over Dienend Leiderschap. Hans Wopereis verhaalt daarover in De Roos in Amsterdam, randje Vondelpark aan het eind van de PC Hooftstraat.
Hans spreekt over leiderschap dat gebaseerd is op vertrouwen en werken vanuit bezieling. Leiderschap dat er op gericht is om anderen tot schittering te brengen. Een dienende vorm van leiderschap waarin ieder individu verantwoordelijkheid neemt voor het geheel.
Iedereen, dus ook jij in je project en niet alleen de managers en de opdrachtgevers, iedereen heeft de keuze om dienend te zijn voor het grote geheel vanuit de eigen bezieling.
Hans verhaalt mooi over De Ronde Tafel van Koning Arthur. In het begin van zijn koningschap was Arthur voornamelijk bezig met het verenigen van de verschillende landheren. Arthur gebruikte een ronde tafel bij de vereniging van Engeland. Iedereen aan deze tafel was gelijk aan de ander, niemand was belangrijker en iedereen werd gehoord. De landheren werden tot ridder geslagen en namen plaats aan de ronde tafel.
Dienend leiderschap is verbinding zoeken. Ontdaan van positie en macht en luisteren naar wat zich via de groep aandient. ’s Ochtends is het druk op weg naar kantoor bij de afslag Leidsche Rijn aan de A2. Zo’n 12 mannen regelen het verkeer. Een wonderlijk schouwspel waarbij de individuen samenwerken als zijn zij één lichaam. Zij vervangen de stoplichten, want die kunnen niet goed genoeg communiceren met de automassa die gereguleerd moet worden. Verbinding zonder woorden, een intuïtief weten. Net zoals de regels en procedures die ook nodig zijn in mijn werk, de schittering en schoonheid niet kunnen organiseren die ik zie in het werk van al die mensen die betrokken zijn bij mijn nieuwe project. Omdat wij ons met onze talenten verbinden in onze bijdrage aan betere zorg.
Dienend leiderschap is ook creativiteit. Het idee dat ontstaat in de groep, door de dialoog en de interactie. De flow die je in een groep ervaart en weet dat je samen op een golf van ideeën uitwisseling en inspiratie zit. Alsof de stop er vanaf is en de ideegeneratie niet is te stuiten. Zoals laatst met Sarah en Robert over de kansen voor betere afstemming in de keten voor oncologische zorg. We weten dat die ideeën gegeven worden in het moment met elkaar. De creativiteit maakt ruimte en biedt ons perspectief op verandering.
Hans vertelt verder over de betekenis van de Ronde Tafel. Doordat iedereen elkaar gelijkwaardig ziet, is er voortdurend contact met de ander. De problemen worden opgelost door naar elkaars ideeën te luisteren en aan te vullen. Verbinding en creativiteit komen niet vanzelf. De ridders deden hun wapen af voor zij zitting namen. Behalve dat dat wel heel erg praktisch lijkt, gaat er een grote symbolische waarde van uit. We hebben het er uitgebreid over, daar in De Roos. Hoe moeilijk is het om je schild af te doen? Om kwetsbaar te kunnen zijn en jezelf te durven laten zien in wie je bent en wat je verlangt. Die kwetsbaarheid opbrengen is een grote kracht in het dienend leiderschap.
In een workshop die ik afgelopen donderdag begeleidde over proYESmanagement, was het de kwetsbare opstelling van de deelnemers die maakte dat er zoveel verbinding en open creativiteit kon ontstaan. In een kring - toch ook rond - lieten zijn zichzelf zien in hun drijfveren en angsten. Allen wilden de zorg voor de patiënten van hun ziekenhuis beter en humaner maken. Zij kwamen er achter dat er veel meer hen verbindt dan verdeeld. Ook ik weet dat mijn keuze voor onkwetsbaarheid – als ik mijn harnas aantrek – maakt dat ik geen verbinding maak en niet creatief kan zijn. Kwetsbaarheid is in alles wat dienend leiderschap kan zijn, een grote deugd. Want dan zie je ook bij je opponenten hun drijfveren en onzekerheden en ben je in staat om ook daarmee bij hen aan te sluiten. Of, zoals Sandra op de terugweg van de lezing zei “je grootste opponent kan je heel veel leren over jouw drijfveren”
Verbinding, creativiteit en kwetsbaarheid. In mijn laatste opdracht heb ik geleerd dat er nog een deugd is om dienend te kunnen zijn: distantie. In de betekenis van niet persoonlijk maken, niet te betrokken en te verantwoordelijk zijn. In de diepste betekenis houdt distantie in: minder ego. Ondanks mijn kwetsbare opstelling moet ik niet denken alle touwtjes in handen te hebben en veroorzaker te zijn van alle positieve en negatieve effecten. Distantie is een zekere mate van afstand tot de ander, juist om die ander beter te zien en de dingen te laten ontstaan. Ik heb nog veel te leren.
Wie zit mee aan De Ronde Tafel?