Wat kan ik leren van het Lentevuurspinnetje om mensen (kosteloos en met hun persoonlijke tijdsinvestering) deel te laten nemen aan de leerlijn Faciliterend Veranderen?
Op Koningsdag wandelde ik met Inge over de Hoge Veluwe een ouder echtpaar tegemoet. We werden enthousiast toegesproken over deze Lentevuurspin. “Een eindje verderop lopen er een paar. Je kunt ze niet missen” zei de vrouw. Inderdaad, even later zagen wij er een lopen. Hoe toepasselijk vandaag dacht ik nog, toen ik hem zo met zijn knal oranje schildje rond zag rennen over de zandgrond.
‘Dat is het mannetje. Met mooi weer in de lente komt hij tevoorschijn op zoek naar een vrouwtje, die heeft haar nest in verticale gangen onder de grond en komt niet te voorschijn. Met zijn feromonen lokt hij haar en komt ze even te voorschijn om te paren”. Heel herkenbaar, wilde ik zeggen en wist mij net op tijd te beheersen en zei: “Zou mensen ook niet op een bepaalde manier interacteren om hun ideeën door te geven?”
Ik kwam zo op deze gedachte, omdat twee ontwikkelingen mij bezig houden. De eerste is het opzetten van de leerlijn Faciliterend veranderen. Faciliterend veranderen gaat over de wijze waarop je veranderend gedrag laat ontstaan. Hoe krijg je mensen in beweging om het werk anders te doen? Anders dan het Lentevuurspinmannetje dat druk rondholt met zijn feromonen. Toch ook wel op een manier dat de verandering gefaciliteerd wordt . De Call for Partricipation is beschikbaar en op 30 juni os er een bijeenkomst over Faciliterend veranderen. Meer informatie vinden en aanmelden kan hier (artikelen).
Daarnaast ontwikkel ik met collega’s het aandachtsgebied digital transformation management. Als je wat googlet kom je onwillekeurig via de betekenis van transformeren op leiderschap uit en voor je het weet lees je een verhandeling over het onderscheid tussen transformationeel en transactioneel leiderschap.
Deze tweedeling is grof weg te beschouwen als het onderscheid tussen de manager ( transactioneel leiderschap) die je vertelt wat en hoe je moet doen om tot resultaten te komen. De transformationeel leiders is de visionaire leider die de mensen meeneemt en inspireert om het beste uit hen zelf te halen.
Als ik het Lentevuurspinmannetje zo zie lopen, zijn best doend aantrekkelijk te zijn voor een vrouwtje, valt mij het beeld in dat veel van wat we doen lijkt op dit gedrag om onze ideeën over te brengen. Of meemaken om ideeën van anderen te aanvaarden. Het is niet alleen zo dat één persoon vanuit positie of persoonlijkheid de leiding heeft. Leiderschap is ook binnen in het netwerk aanwezig zich ontwikkelt zich natuurlijk, zonder dat de leiding duidelijk aanwijsbaar bij één persoon ligt.
Als ik denk aan alle mogelijkheden van netwerken binnen, buiten en tussen organisatie, de toenemende digitale mogelijkheden om te interacteren en dat de kwaliteit van die communicatie over en weer nu juist bepaald is voor succes, zie ik een derde variant van leiderschap: interactioneel leiderschap. In een netwerk waarin actoren wisselend leider en volger zijn, afhankelijk van de aantrekkingskracht van het idee dat opkomt, opleeft en weer uitdooft. Het is juist die communicatie over en weer die bepaalt of een hype ontstaat. In dit krachtenveld kunnen dominante actoren zijn die aanhoudend de wedstrijd winnen voor het beste idee. En als de aandacht van de volgers verslapt,is het idee weg.
Daar sta ik dan met mijn Call for Participationvoor de Leerlijn Faciliterend Veranderen, waarmee ik jou oproep tot het uitproberen en te verkennen van het fenomeen faciliterend veranderen.Samen met anderen interventies in te zetten om interactioneel leiderschap in het netwerk te stimuleren. Het is maar een idee, zomaar een idee, en toch ook al is het maar een idee…wat doe je ermee?
Lao Tse geeft raad
Als je een groot leider wilt zijn,
moet je leren de Tao te volgen.
Houd op met sturen.
Laat vaststaande plannen en begrippen los,
en de wereld zal zichzelf leiden.
Hoe meer verboden je hebt,
hoe minder deugdzaam mensen zullen zijn.
Hoe meer wapens je hebt,
hoe minder veilig mensen zullen zijn.
Hoe meer subsidies je hebt,
hoe minder zelfstandig mensen zullen zijn.
Daarom zegt de Meester:
Ik laat de wet los,
en de mensen worden eerlijk.
Ik laat de economie los,
en de mensen worden welvarend.
Ik laat de godsdienst los,
en de mensen vinden vrede.
Ik laat elk verlangen naar het goede los,
en het goede wordt gewoon als gras.